Podnośniki samochodowe. (cz. VI)
Podnośniki nożycowe.
Obsługa serwisowa pojazdów samochodowych wymaga odpowiedniej organizacji pracy. Związane jest to bezpośrednio z przygotowaniem właściwego stanowiska obsługowego dla serwisowanych pojazdów. Ma to istotne znaczenie szczególnie podczas prac związanych z obsługą podzespołów i elementów podwozia. Poszczególne czynności diagnostyczne, obsługowe i naprawcze wymagają odpowiednich warunków do ich przeprowadzania i wykonywania, przy zapewnieniu zarazem swobodnego dostępu do konkretnych podzespołów pojazdu.
Realizowane jest to obecnie w zdecydowanej większości przypadków poprzez wykorzystanie jednej z dostępnych konstrukcji podnośników, zapewniających zarazem uniesienie pojazdu na wymaganą wysokość, a także swobodny dostęp do elementów i podzespołów podwozia pojazdu. Najbardziej uniwersalną w zastosowaniu praktycznym grupą podnośników warsztatowych są tzw. podnośniki najazdowe z dodatkowymi dźwignikami międzyosiowymi, ponieważ umożliwiają stabilne unoszenie pojazdu, którego punktami podparcia są koła oraz pozwalają również, jeśli zachodzi taka potrzeba obsługę pojazdu i wykonywanie czynności obsługowo-naprawczych przy elementach i podzespołach podwozia w warunkach zwolnionego zawieszenia kół.
Poza rozpowszechnionymi już w szerokim zakresie i stosowanymi powszechnie w warsztatach podnośnikami czterokolumnowymi warunki takie spełniają również podnośniki nożycowe. Są one jednak zdecydowanie droższe od podnośników czterokolumnowych.
Konstrukcje podnośników nożycowych charakteryzują się tym, że do unoszenia pojazdu wykorzystywana jest nożycowa konstrukcja nośna, współpracująca z siłownikami o zmiennym ustawieniu. Stosowane siłowniki napędzane są pompą elektrohydrauliczną. Zasada działania napędu tego typu wykorzystuje zjawisko zwielokrotnienia siły przyłożonej do tłoka pompy elektrohydraulicznej. Zgodnie z nim siła przyłożona do tłoka pompy elektrohydraulicznej powoduje wzrost ciśnienia w całym układzie, a dzięki temu tłok siłownika unosi się z siłą o tyle większą, ile razy powierzchnia tłoka jest większa od powierzchni tłoka pompy hydraulicznej.
Wśród wszystkich konstrukcji podnośników nożycowych wyróżnić można dwie zasadnicze wersje. Pierwszą z nich stanowią podnośniki podprogowe, unoszące pojazd na żądaną wysokość, zapewniając jednocześnie zwolnione zawieszenie kół. Pojazd unoszony jest przez płytę (lub płyty) unoszące podpierające punkty podparcia znajdujące się na płycie podłogowej lub ramie pojazdu z użyciem specjalistycznych gumowych podkładek. Przy tej wersji konstrukcyjnej podnośnika nożycowego obsługiwany pojazd wprowadzany jest na stanowisko, a płyta (lub płyty) unoszące (po jednej na każdą stronę pojazdu) usytuowane są pomiędzy jego osiami. Te wersje podnośników nożycowych posiadają konstrukcje wykorzystujące do osiągnięcia wymaganej wysokości unoszenia pojazdu tzw. podwójne nożyce. Tego typu konstrukcja nożyc wymuszona jest ograniczoną długością płyt unoszących.
Drugą grupę podnośników nożycowych stanowią ich zdecydowanie większe konstrukcje, które są wersjami najazdowymi. Posiadają one długie płyty unoszące. Podnośniki tego typu unoszą pojazd, który najeżdża na płyty najazdowe w pozycji spoczynkowej (opuszczonej). Unoszony pojazd stoi na kołach, Wersje diagnostyczne najazdowych podnośników nożycowych posiadają podnośniki podprogowe, umieszczone w obu płytach najazdowych, które służą do dodatkowego unoszenia pojazdu na niewielką wysokość w celu zwolnienia zawieszenia. Podnośniki nożycowe diagnostyczne posiadają dodatkowe wyposażenie (płyty rozprężne pod koła tylnej osi i obrotnice pod koła przednie) umożliwiające wykonywanie czynności diagnostycznych, związanych z pomiarem i kontrolą geometrii ustawienia kół i osi pojazdów). Znaczna długość płyt najazdowych tej wersji konstrukcyjnej podnośnika nożycowego w zupełności wystarcza do zastosowania wyłącznie pojedynczych nożyc do unoszenia pojazdu na wymaganą wysokość.
Zdecydowanie największą zaletą wszystkich konstrukcji podnośników nożycowych jest uzyskanie całkowicie płaskiej powierzchni stanowiska obsługowego, pozbawionej jakichkolwiek przeszkód w postaci osadzonych na stałe i wystających z podłoża elementów konstrukcji nośnej w pozycji spoczynkowej tzn. przy opuszczeniu płyt najazdowych podnośnika. Możliwe jest to przy osadzeniu konstrukcji podnośnika w posadzce w odpowiednio przygotowanych zagłębieniach. Przy złożeniu konstrukcji płyty najazdowe chowają się w zagłębieniach, a wówczas ich górne powierzchnie zrównują się z powierzchnią posadzki. Dzięki temu uzyskuje się znacznie bardziej ergonomiczne rozwiązanie stanowiska obsługowego, co zwiększa zdecydowanie możliwości wykorzystania powierzchni roboczej w warsztacie. Ta zaleta wersji nożycowych podnośników powoduje, że są one stosowane przede wszystkim w warsztatach i stacjach obsługi pojazdów ze stanowiskami przelotowymi.
Wszystkie konstrukcje podnośników nożycowych, muszą posiadać szereg zabezpieczeń zapewniających pełne bezpieczeństwo ich użytkowania. Układy hydrauliczne podnośników nożycowych posiadają zawory ograniczające ciśnienie robocze oleju hydraulicznego i zabezpieczające układ przed przeciążeniami, które mogłyby doprowadzić do przeciążenia całej konstrukcji, a w efekcie końcowym do jej uszkodzenia.
Jedno z zabezpieczeń polega na unieruchomieniu mechanizmu unoszącego w sytuacji, gdy nastąpi utrata szczelności układu hydraulicznego lub przerwa w dopływie energii elektrycznej. Konstrukcja podnośnika musi umożliwiać również po takim awaryjnym unieruchomieniu kontrolowane opuszczenia pojazdu. W tym celu podnośniki nożycowe wyposażone są w:
-
zawory bezpieczeństwa, otwierające się w sposób automatyczny po przekroczeniu o 10% wartości ciśnienia nominalnego w układzie,
-
zawory zabezpieczające przed skutkami pęknięcia przewodów ciśnieniowych i nagłą utratą ciśnienia w układzie, wykonane w formie zaworów dławiących, ograniczających nagły spadek ciśnienia,
-
zawory przelewowe utrzymujące w układzie ciśnienie o określonej wartości,
-
zamki hydrauliczne, czyli zawory stosowane w mechanizmach napędowych, dla których wymagane jest utrzymywanie ich elementów w stałym położeniu roboczym.
Poza zabezpieczeniami w układzie hydraulicznym podnośniki nożycowe wyposażone są również w zabezpieczenia mechaniczne w postaci listew zębatych w konstrukcji nożycowej z odpowiednimi mechanizmami zapadkowymi odblokowywanymi elektro-pneumatycznie.
Obecne konstrukcje podnośników nożycowych w celu zwiększenia poziomu bezpieczeństwa oraz zapewnienia lepszej, wzajemnej synchronizacji obu platform unoszących posiadają cztery (po dwa na każdą platformę) siłowniki.