Zabezpieczenia stosowane w podnośnikach samochodowych.
Stosowane w warsztatach i serwisach samochodowych podnośniki do unoszenia obsługiwanych pojazdów muszą zagwarantować pełne bezpieczeństwo pracującym pod unoszonym na nich pojazdami pracownikom. Podstawowym warunkiem jest zapewnienie pełnej stateczności unoszonego pojazdu bez względu na położenie, czyli wysokość unoszenia. Każda obecnie konstrukcja podnośnika samochodowego wysokiego unoszenia musi więc spełniać odpowiednie normy bezpieczeństwa, których poświadczeniem jest znak CE oraz objęta musi być dozorem technicznym. Warunkiem uzyskania znaku bezpieczeństwa CE oraz dopuszczenia do eksploatacji podnośnika jest zapewnienie przez jego konstrukcję:
-
wytrzymałości mechanicznej odpowiedniej do maksymalnego udźwigu, określonej współczynnikiem bezpieczeństwa mieszczącym się w zakresie od 1,5 do 5,
-
zabezpieczenia przed niekontrolowanym opadaniem unoszonego pojazdu w przypadku ustania siły unoszącej,
-
stabilnego utrzymywania pozycji roboczej,
-
zabezpieczeń niwelujących i łagodzących skutki ewentualnego opadnięcia unoszonego pojazdu,
-
regulowania, bezpieczną prędkością opuszczania unoszonego pojazdu,
-
zabezpieczenia przed uszkodzeniem przy zderzeniu ruchomych części z zewnętrznymi przeszkodami znajdującymi się na drodze unoszonego lub opuszczanego pojazdu.
Obecnie wszystkie konstrukcje podnośników, które dopuszczone są do eksploatacji muszą posiadać zabezpieczenia uniemożliwiające przekroczenie dopuszczalnego obciążenia (czyli przewidzianej konstrukcyjnie nośności).
Wykorzystywane w podnośnikach mechanizmy napędowe podpór i elementów unoszących muszą być utrzymywane w położeniu spoczynkowym z użyciem układów samohamownych lub odpowiednich urządzeń blokujących ruch.
Najczęściej stosowaną konstrukcją podnośników w warsztatach samochodowych są dzisiaj wersje z napędem elektrohydraulicznym . W tego typu podnośnikach stosowane zabezpieczenia muszą zagwarantować unieruchomienie mechanizmu unoszącego w sytuacji, w której nastąpi utrata szczelności układu hydraulicznego lub przerwa w dopływie energii elektrycznej niezbędnej do zasilania pompy hydraulicznej. Z kolei po awaryjnym unieruchomieniu napędu podnośnika musi istnieć możliwość kontrolowanego, w pełni bezpiecznego opuszczenia pojazdu do pozycji spoczynkowej.
Do spełnienia tego typu wymagań konstrukcyjnych konieczne jest zastosowanie w układzie wytwarzania siły unoszącej następujących zabezpieczeń:
-
zaworów bezpieczeństwa, otwierających się samoczynnie przy przekroczeniu o wartość 10% ciśnienia nominalnego w układzie hydraulicznym,
-
zaworów bezpieczeństwa przed skutkami pęknięcia przewodów ciśnieniowych,
-
zaworów stosowanych w mechanizmach napędowych, czyli tzw. zamków hydraulicznych, których zadaniem jest utrzymywanie mechanizmów w niezmienionych pozycjach roboczych,
-
zaworów przelewowych utrzymujących w układzie ciśnienie o określonej wartości.
Każda konstrukcja podnośnika musi obecnie posiadać zabezpieczenia przed możliwością opadnięcia podnoszonego pojazdu, spowodowanego uszkodzeniem mechanizmu unoszącego. Przy napędzie elektromechanicznym śrubowym zabezpieczenie realizowane jest poprzez odpowiedni dobór parametrów gwintu nakrętki powodującej jej samohamowność oraz dzięki zastosowaniu drugiej nakrętki tzw. awaryjnej.
Przy wszystkich konstrukcjach podnośników z napędem elektrohydraulicznym stosowane są w tym celu specjalne listwy z otworami i zapadki na elementach ruchomych mechanizmów unoszących, sterowane z użyciem siłowników elektromechanicznych.
Podnośniki z napędem elektromechanicznym w których element przenoszenia obciążenia jest utrzymywany na linach lub łańcuchach posiada odpowiednie urządzenia wyłączające napęd, w chwili poluzowania lub zwolnienia cięgna w przypadku zakleszczenia się elementu przenoszącego obciążenie.
Wszystkie dopuszczone do eksploatacji obecnie konstrukcje podnośników posiadać muszą ograniczniki ruchów roboczych, samoczynnie wyłączające ruch odpowiedniego mechanizmu , w sytuacji, gdy element przenoszący obciążenie znajdzie się w strefie końcowej. Przy konstrukcjach elektrohydraulicznych zadanie to pełnią zawory ograniczające ciśnienie robocze.
Przy konstrukcjach dwukolumnowych wykorzystujących do unoszenia dwie pary ramion przegubowych, ich konstrukcje uniemożliwiać muszą samoczynne lub przypadkowe przesunięcie się (obrócenie ramion) na wózkach unoszących. Zabezpieczenia te wykorzystywać muszą zasadę samohamowności lub posiadać blokady kształtowe.
Obecnie eksploatowane wersje podnośników, w celu zwiększenia bezpieczeństwa posiadają cztery siłowniki, po dwa na każdy pomost unoszący. Wcześniejsze konstrukcje tego typu podnośników miały wyłącznie po jednym siłowniku na każdy pomost unoszący.
We wszystkich konstrukcjach podnośników w trakcie opuszczania do pozycji spoczynkowej emitowany jest odpowiedni sygnał dźwiękowy, przestrzegający przed ewentualnymi zagrożeniami związanymi z niebezpieczeństwem opuszczania pojazdu.
We wszystkich dopuszczonych do eksploatacji podnośnikach samochodowych wymagane jest sterowanie unoszenia napięciem bezpiecznym o wartości 24 V. Sterowanie podnośnika musi zagwarantować ograniczenie stwarzania sytuacji niebezpiecznych, poprzez uniemożliwienie jednoczesnego załączania przeciwnych kierunków ruchu jakiegokolwiek mechanizmu oraz zabezpieczenie przed przypadkowym uruchomieniem napędu.
Urządzenie sterujące (dźwignia lub przycisk) po ustaniu siły wywołującej napęd musi samoczynnie powracać do położenia spoczynkowego, uniemożliwiającego jakiekolwiek zmiany położenia elementów nośnych. Każde sterowanie podnośnika musi być także wyposażone w wyłącznik awaryjny, gwarantujący wyłączenie wszystkich obwodów siłowych.
Stosowane we współcześnie eksploatowanych podnośnikach zabezpieczenia gwarantują przy zastosowaniu si do ogólnych zasad BHP oraz reguł konserwacji przewidzianych przez producenta, w pełni bezpieczną pracę.