Podnośniki pomocnicze w warsztacie.
Stosowane wcześniej do wszelkich prac obsługowo-naprawczych prowadzonych przy podwoziach pojazdów samochodowych kanały warsztatowe (rewizyjne) zostały obecnie w większości przypadków zastąpione w warsztatach różnymi konstrukcjami podnośników. Są nimi napędzane ręcznie lub automatycznie urządzenia do prostoliniowego przemieszczania poszczególnych podzespołów i elementów lub całych pojazdów w pionie za pośrednictwem elementu sztywnego, bądź z częściowym wykorzystaniem układu cięgnowego.
Zdecydowaną zaletą wykorzystania podnośnika przy obsłudze pojazdów jest możliwość płynnej regulacji wysokości unoszenia pojazdu, co gwarantuje znacznie bardziej ergonomiczne warunki pracy. Ponadto wykorzystanie którejkolwiek z konstrukcji podnośnika, w przeciwieństwie do stanowiska kanałowego, umożliwia wykonywanie czynności obsługowo-naprawczych przy podwoziu pojazdu w warunkach zwolnionego zawieszenia i kół. Tego typu prace można również wykonywać na stanowisku kanałowym, lecz konieczne jest w tym przypadku wykorzystanie jednej z dostępnych konstrukcji podnośnika pomocniczego w celu uniesienia jednego koła, jednej osi lub całego pojazdu.
W warsztatach samochodowych i stacjach obsługi pojazdów stosowane są różnego rodzaju podnośniki służące do unoszenia całości lub tylko części pojazdu. Rodzaj stosowanych pojazdów uzależniony jest od wielkości warsztatu, zakresu wykonywanych usług oraz możliwości finansowych właściciela warsztatu. Różne konstrukcje podnośników wykorzystywane są w małych warsztatach wykonujących bieżące czynności obsługowe, inne w serwisach zajmujących się serwisem ogumienia, czy w stacjach diagnostycznych, a jeszcze inne w warsztatach zajmujących się naprawami głównymi pojazdów.
Obecnie wszystkie stosowane przy obsłudze pojazdów samochodowych konstrukcje podnośników, ze względu na rodzaj zastosowanej siły unoszącej można podzielić na: ręczne i zmechanizowane. Dotyczy to zarówno podnośników podstawowych (zasadniczych), a także pomocniczych. Podnośniki ręczne używane są zwykle do podnoszenia tylko części pojazdu, jednego koła, jednej osi lub jednej strony pojazdu. Podnośniki zmechanizowane są używane najczęściej do unoszenia całego pojazdu. Wyjątek stanowią w tym przypadku podnośniki pomocnicze, stanowiące wyposażenie dodatkowe podnośników podstawowych, których zadaniem jest zwolnienie zawieszenia i kół pojazdu na stanowisku obsługowym (zarówno na kanale, jak i na podnośniku najazdowym).
Stosowane przy obsłudze pojazdów podnośniki ręczne można podzielić ogólnie ze względu na konstrukcje na następujące grupy:
-
śrubowe.
-
zębatkowe (dźwigniowo-zapadkowe),
-
hydrauliczne.
Obecnie do uniesienia jednego koła lub jednej strony pojazdu na niewielką wysokość stosowane są podnośniki hydrauliczne typu „żaba”. Ręcznie napędzana hydrauliczna pompa tłokowa zwiększa ciśnienie oleju, powodując pionowe unoszenie tłoczyska siłownika i unoszenie pojazdu.
Zdecydowanie jednak częściej stosowaną w praktyce warsztatowej konstrukcją podnośników są wersje zmechanizowane. Wyróżnić można w tej grupie konstrukcje:
-
o napędzie z silnikami elektrycznymi i siłownikami hydraulicznymi lub pneumatycznymi:
- z pionowymi śrubami podnoszącymi, współpracującymi z podestami najazdowymi lub wysięgnikami ramieniowymi,
- ze śrubami o zmiennym ustawieniu, współpracującymi z nożycową konstrukcją nośną,
- z cięgnami linowymi nawijanymi na kołowrotach.
Niezależnie od rodzaju przeniesienia napędu, w zależności od rozwiązania konstrukcyjnego, wszystkie wersje zmechanizowanych podnośników unoszących cały pojazd, podzielić można na kilka podstawowych grup:
-
kolumnowe,
-
nożycowe,
-
słupowe.
Obecnie w każdej z tych trzech grup dostępnych jest kilka różnych rozwiązań podnośników. Najbardziej rozpowszechnioną konstrukcją podnośników wykorzystywanych w warsztatach samochodowych są podnośniki kolumnowe (jedno, dwu i cztero-kolumnowe).
Podnośniki jedno, dwu i czterokolumnowe mogą mieć napęd elektromechaniczny lub elektrohydrauliczny. Podnośniki jednokolumnowe posiadają parę regulowanych przegubowo ramion unoszących pojazd, a dwukolumnowe dwie pary takich ramion po jednej na każdej kolumnie. Podnośniki czterokolumnowe wyposażone są zamiast ramion unoszących w specjalne płyty najazdowe na które pojazd najeżdża kołami i jest na nich unoszony. Inną grupą podnośników najazdowych są konstrukcje nożycowe. Posiadają one napęd hydrauliczny. Unoszenie płyt najazdowych, na których stoi na kołach pojazd w tego typu rozwiązaniu realizowane jest z użyciem siłowników hydraulicznych rozkładających konstrukcję „nożycową” podnośnika. Ostatnią grupę podnośników samochodowych wykorzystywanych w warsztatach samochodowych stanowią wersje słupowe. Są to dźwigniki z siłownikami zagłębionymi w posadzce warsztatu. Podnośniki słupowe mogą być wyposażone w różnego rodzaju ramiona unoszące lub pomosty najazdowe.
Wszystkie konstrukcje podnośników najazdowych w podstawowych wersjach, w których obsługiwany pojazd wjeżdża na płyty najazdowe i unoszony jest na żądaną wysokość, opierając się kołami na rampach najazdowych, gwarantują jedynie czynności obsługowo-naprawcze bez zwolnionego zawieszenia i kół. Dopiero wyposażenie dodatkowe tego typu konstrukcji podnośników w tzw. podnośniki pomocnicze zapewnia możliwość obsługi pojazdu w warunkach zwolnionego zawieszenia i kół.
W zależności od konkretnej wersji podnośnika najazdowego, wyposażane są one w różne rozwiązania konstrukcyjne podnośników pomocniczych. Jedną z opcji tego typu konstrukcji jest umieszczenie w obu platformach najazdowych dodatkowych podnośników nożycowych (międzyosiowych) unoszących dodatkowo cały pojazd na wysokość do 40-60 cm, umożliwiając tym samym obsługę pojazdu ze zwolnionym zawieszeniem i kołami. Tego typu dodatkowe dźwigniki są wersjami podprogowymi w których między platformą unoszącą, a podwoziem pojazdu stosowane są specjalne podkłady gumowe. Innym rozwiązaniem jest przesuwany między platformami najazdowymi dźwignik osi, pozwalający na dodatkowe uniesienie przedniej lub tylnej osi. Zastosowanie dwóch tego typu podnośników umożliwia oczywiście jednoczesne uniesienie całego pojazdu ponad platformy najazdowe.
Do grupy podnośników pomocniczych, wykorzystywanych w warsztacie samochodowym zaliczyć trzeba również podnośniki, przesuwane pomiędzy najazdami kanału. Umożliwiają one częściowe uniesienie samochodu, zwykle poszczególnych osi pojazdu, a także montaż i demontaż ciężkich podzespołów podwozia pojazdu. Osadzane są one zwykle na wózku przemieszczanym na kółkach lub rolkach po obrzeżach kanału.
Do podnośników pomocniczych używanych przy obsłudze pojazdów zaliczyć trzeba także tzw. podnośniki statywowe. Umieszczane są one na posadzce stanowiska podnośnika głównego lub podłożu kanału obsługowego. W przypadku wykorzystania go na stanowisku kanałowym, umożliwia on częściowe uniesienie pojazdu. Zarówno w przypadku stanowiska kanałowego, jak również i przy stanowisku podnośnikowym, tego typu podnośnik statywowy służy jednak przede wszystkim do podtrzymywania umieszczonych w górze demontowanych elementów i podzespołów podwozia oraz opuszczenie ich z wysokości w celu przetransportowania ich do miejsca dalszej ich obsługi.
Do podnośników pomocniczych w warsztacie zaliczyć trzeba również grupę podnośników płytowych podprogowych niskiego unoszenia. Umożliwiają one uniesienie pojazdu na wysokość do około 1 m. Znaczną ich zaletą jest brak konieczności mocowania ich do podłoża. Umieszczone są na kółkach, umożliwiających wsunięcie ich pod podwozie pojazdu, dzięki czemu możliwe jest usytuowanie stanowiska obsługowego w dowolnym miejscu pomieszczenia warsztatowego. Podnośniki tego typu występują najczęściej w wersji z napędem pneumatycznym. Siłownik tego typu podnośnika ma postać miecha (poduszki) wykonanej z gumy z centralnie umieszczonym stabilizatorem teleskopowym. Unoszony pojazd podpierany jest od spodu przez podstawę (płytę) nośną podnośnika. Napełnienie miecha sprężonym powietrzem powoduje szybkie uniesienie pojazdu na wystarczającą wysokość do jednoczesnej obsługi wszystkich kół pojazdu.